- Anasayfa
- Soru Cevap
- FİİLER (DETAYLI) Nedir
Sorunun resmini çek cevaplansın.
Soru Tarat
Sorunun resmini çek cevaplansın.
Sorunun resmini çek cevaplansın.
-
16 FİİLER (DETAYLI) Nedir
"FİİLER (DETAYLI) sorusunun yanıtı nedir?"
-
31
En İyi
Cevap Fiiller (Eylemler) Konu AnlatımıEylem; iş, oluş, hareket bildirip kip ve kişi eki alan sözcüklerdir.İşten çıktıktan sonra parkta biraz yürüdüm.Bu cümlede, bir hareket bildiren “yürümek” sözcüğü kip (-di’li geçmiş zaman) ve kişi eki (-m) alarak, (yürü – dü – m) cümlede “eylem” olmuştur.Aşağıdaki cümlelerde koyu renkli sözcükler kip ve şahıs eki alarak cümlede eylem görevinde kullanılmışlardır.Bu yaz tatilinde köyümüze gideceğiz.Şimdi askerdeki amcama mektup yazıyorum.Dilekçenizi ay sonuna kadar bana vermelisiniz.Öğretmenimizin anlattığı fıkraya uzun süre güldük.Eylem KipleriEylemlerin bir işi, durumu veya oluşu ortaya koyuş biçimlerine kip denir. Kipler, haber ve dilek kipleri olmak üzere ikiye ayrılır.A. Haber (Bildirme) KipleriZaman anlamı taşıyan kiplerdir. Bu kiplerle çekimlenen eylemlerin gerçekleşme zamanı bellidir.Di’li Geçmiş Zaman KipiMiş’li Geçmiş Zaman KipiŞimdiki Zaman KipiGelecek Zaman KipiGeniş Zaman KipiB. Dilek (Tasarlama) KipleriZaman anlamı taşımayan kiplerdir. Bu kiplerle çekimlenen eylemler, bir tasarı halinde olduğundan zaman kavramı taşımaz.Gereklilik Kipiİstek KipiDilek-Koşul KipiEmir KipiA. Haber (Bildirme) KipleriB. Dilek (Tasarlama) KipleriEylemlerde OlumsuzlukEylemlerde olumsuzluk, kip eklerinden önce eyleme olumsuzluk eki (-me, -ma, -mez, -maz ) getirilerek yapılır.Eylem + Olumsuzluk Eki (-me, -ma) + Kip + Kişi Ekigel – me – miş – sin (öğrenilen geçmiş zaman)gel – me – di – m (görülen geçmiş zaman)gel – mi(me) – yor – um (şimdiki zaman)gel – me – y – eceğ(ecek) – im (gelecek zaman)gel – me – m (geniş zaman)gel – mez – sin (geniş zaman)gel – me – y – e – lim (istek kipi)gel – me – se – n (dilek-koşul kipi)gel – me – meli – sin (gereklilik kipi)gel – me (emir kipi)Eylemler anlam bakımından üçe ayrılır:1. İş (Kılış) EylemleriYapılan işten etkilenen bir varlığın, nesnenin bulunduğu eylemlerdir.Öğrenci soruyu kısa sürede çözdü.Dün seni çok aradım.Bu cümlelerde “çözmek” eyleminden “soru” sözcüğü, “aramak” eyleminden “seni” sözcüğü etkilenmektedir.2. Durum EylemleriYapılan işten etkilenen bir varlığın, nesnenin bulunmadığı eylemlerdir.Araba yolun ortasında durdu.Bu espriye tüm sınıf güldü.Duvardaki resimlere baktım.Bu cümlelerdeki “durmak, gülmek, bakmak” eylemlerinde bir iş, bir hareket vardır. Ancak bu eylemlerden etkilenen bir varlık, nesne yoktur.3. Oluş EylemleriZamanla meydana gelen değişmeyi gösteren eylemlerdir. Bu sözcüklerde eylem genellikle kendiliğinden gerçekleşir.Öğleden sonra karnım çok acıktı.Annem dün hastalandı.Kardeşimin boyu uzadı.Bu cümlelerdeki “acıkmak, hastalanmak, uzamak” eylemleri, belli bir süre sonunda gerçekleşen bir değişmeyi ifade etmektedir.Eylemlerde Anlam (Zaman) KaymasıBir eylem kipinin kendi anlamı dışında, başka bir kip yerine kullanılmasıdır.Hafta sonları evinde oturup kitap okuyor.Bu cümlede, her zaman yapılmakta olan bir iş bildirilmektedir. Yani cümlede geniş zamanlı bir eylem anlatılmaktadır; ancak cümlede şimdiki zaman kipi kullanılmıştır. Dolayısıyla şimdiki zaman kipi, geniş zaman kipi yerine kullanılmıştır.Gelecek yıl üniversiteyi bitiriyor. (bitirecek)(şimdiki zaman kipi, gelecek zaman kipi yerine)Ekinler her yıl temmuzda sararıyor. (sararır)(şimdiki zaman kipi, geniş zaman kipi yerine)Bir gün Nasrettin Hoca eşeğe ters biniyor. (binmiş)(şimdiki zaman kipi, geçmiş zaman kipi yerine)İlk şiiri uzun yıllar önce yayımlanır. (yayımlandı)(geniş zaman kipi, geçmiş zaman kipi yerine)Yıl sonunda yaylada buluşuruz. (buluşacağız)(geniş zaman kipi, gelecek zaman kipi yerine)Bu kitabı önceden okumuş olacak. (olmalı)(gelecek zaman kipi, gereklilik kipi yerine) (olasılık)Arkadaşlar, sınav kâğıtlarını verelim. (verin)(istek kipi, emir kipi yerine)Allah gönlünüze göre versin. (vere)(emir kipi, istek kipi yerine) Örnek 1:Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yüklem gereklilik kipindedir?A) Çınar yeşili sundurmamdaBakmalıyım ayçiçeği tarlasınaB) Akçakavaklar ıslanırkenÖrter bizi güz ananın yapraklarıC) İşte duruyor bir çocukMürdüm eriği gözleriyleD) Bir yüce dağdan bir yüce dağaDikmişim ışıklı direklerimiE) Kırmızı alıç boncuğunuAlıp dizdim sevginin ipliğine(1992-ÖSS)Çözüm:A seçeneğindeki “bakmalıyım” eylemi gereklilik kipiyle çekimlenmiştir. B seçeneğindeki “örter” eylemi geniş zaman kipiyle, C seçeneğindeki “duruyor” eylemi şimdiki zaman kipiyle, D ve E seçeneklerindeki “dikmişim” ve “dizdim” eylemleri geçmiş zaman kipiyle çekimlenmiştir.Cevap A Örnek 2:Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, eylem istek kipindedir?A) Yarın öğleden sonra bize gelsin.B) Bu güzel havada biraz yürümeliyim.C) Bugün İngilizce çalışalım.D) Ödevlerinizi zamanında yapınız.E) Yarın sabah erken kalk.(1986 – ÖYS)Çözüm:A, D ve E seçeneklerindeki “gelsin”, “yapınız”, “kalk” eylemleri emir kipiyle çekimlenmiştir. B seçeneğindeki “yürümeliyim” eylemi gereklilik kipiyle çekimlenmiştir. C seçeneğindeki “çalışalım” eylemi ise istek kipiyle çekimlenmiştir.Cevap C Örnek 3:“Anlattıkları şeylerin niteliğine göre fiiller; kılış fiilleri (almak, taşımak, kazmak… gibi), durum fiilleri (yatmak, susmak, durmak… gibi), oluş fiilleri (doymak, uzamak, kararmak… gibi) diye adlandırılır.”Aşağıdakilerden hangisinde, yukarıda sözü edilen fiillerin tümü örneklendirilmektedir?A) delmek, dizmek, ezmekB) solmak, susmak, acıkmakC) ağlamak, oturmak, büyümekD) yolmak, kırmak, saçmakE) atmak, kalkmak, sararmak(1983-ÖYS)Çözüm:E seçeneğinde bulunan “atmak” eylemi, gerçekleştirilebilmesi için nesne gerektirdiğinden “kılış” eylemidir. Aynı seçenekteki “kalkmak” eylemi, başka bir nesneyi etkilemeyen bir hareketi karşıladığından “durum” eylemi; “sararmak” eylemi ise herhangi bir hareket bildirmeyip öznenin yapısındaki değişmeyi karşıladığından “oluş” eylemidir.Cevap E
Soru Tarat
Soru Tarat
Sorunu tara hemen cevaplansın.
Kitaptan sorunu tara cevaplansın.
Cevap Yaz
* Cevabınız incelendikten sonra yayınlanacaktır..
- Fiilden İsim Yapan Yapım Ekleri
- Ek Fiil
- Eylemsi
- Durum Fiili
- Fiilden Fiil Yapan Yapım Ekleri
- Zarf Fiil
- Fiilin mastar hali
- Sıfat Fiil
- Fiil Kökü
- Fiillerde Kip (Anlam) Kayması
- Geçişsiz Fiil
- Ek-Fiilin Yazımı
- İşteş Çatılı Fiiller (Eylemler)
- İsim Fiil
- Edilgen Fiil
- Basit Zamanlı Fiiller
- Geçişli Fiil
- Anlam Kayması
- Türemiş Fiiller
- Fiil Yapan Yapım Ekleri
- Fiil Cümlesi
- Fiilerde Kip ve Kişi
- Basit Fiiller
- Öznesine Göre Fiil Çatıları
- Eylem (Fiil) Cümlesi
- Fiillerde Çatı
- Fiilimsi
- Fiil
- Anlamına Göre Fiiller
- Fiillerin Olumsuz ve Soru Şekilleri